Vila Dođi

Kada iz obližnjih kafana čujete stihove “Kokin brod, Kokin brod, ja sam mala oktopod.” Znajte da se nalazite u neposrednoj blizini Zlatarskog jezera. Ovo veštačko jezero, nastalo je u dolini reke Uvac, izgradnjom brane za potrebe hidroelektrane.

Često se kaže da je Prijepolje izraslo u krilu manastira Mileševe, zadužbine kralja Vladislava, sina kralja Stefana Prvovenčanog. Podignuta je u Raškom stilu tokom 1218. i 1219. godine, u pitomini doline oko 5 kilometra od ušća Mileševke u Lim.

U blizini Tršića, a na 17 kilometara od Loznice se nalazi pravoslavni manastir Tronoša sa crkvom posvećenom Vavedenju Presvete Bogorodice. Manastir je poznat i po tome što se u njemu opismenjavao Vuk Stefanović Karadžić, tako da se u okviru manastirskog kompleksa nalazi i Muzej ranog Vukovog školovanja.

Tršić je rodno mesto Vuka Stefanovića Karadžića, čuvenog reformatora i tvorca modernog srpskog ćiriličnog pisma. Nalazi se na 9 km od Loznice. Danas se u selu nalazi etnografski park sa spomen-kućom Vuka Karadžiča i objekti narodne arhitekture kao i nekoliko etno restorana.

Banja Koviljača je jedna od najlepših i najstarijih banja u Srbiji. Nalazi se u Zapadnoj Srbiji, ušuškana između planine Gučevo i reke Drine. Deo je Podrinja u čijoj blizini su brdoviti Jadar, brežuljcima isprekidana Pocerina i planina Cer, te plodne mačvanske ravnice.

Planina Gučevo predstavlja još jedno bajkovito mesto u Srbiji, pogodno za begstvo od gradske vreve i udoban boravak u prelepom prirodnom ambijentu. Nalazi se iznad Loznice i Banje Koviljače, severno od Boranje, dinarske planine u Podrinju, zapadnom delu Srbije i u prostoru koji Drina u luku zatvara sa zapada i severozapada.

Pomalo tajanstvene, ali svakako jedinstvene lepote, ova planina smatra se jednom od najlepših i šumama najbogatijih planina u čitavoj Srbiji. Nalazi se na zapadu zemlje, na granici između Moravičke i Raške oblasti i u obliku latiničnog slova S se prostire dužinom od 32km.

Manastir Studenica nalazi se u srcu stare srpske zemlje Raške, i predstavlja jednu od najvećih svetinja kod Srba. Smešten je na 39 km južno od Kraljeva, a podigao ju je rodonačelnik loze Nemanjića, Stefan Nemanja.

Manastir Sopoćani se nalazi na jedinstvenom mestu u prelepom prirodnom okruženju, na oko 15 km zapadno od Novog Pazara i nedaleko od izvora reke Raške. To je još jedan od bisera srpske srednjovekovne gradnje, i važi za jednu od najvećih svetinja u narodu. Naziv manastira vodi poreklo od staroslovenske reči ''sopot'' što znači izvor.

Stopića pećina je locirana između sela Rožanstva i Trnave, na severo-istočnim obroncima Zlatibora, i na oko 19 km od turističkog centra ove srpske planinske lepotice. Iznad pećine prolazi magistralni put Zlatibor-Sirogojno, a do same pećine postoji i uređena pešačka staza.

Crkva Svetih Apostola Petra i Pavla ili u narodu poznatija kao Petrova crkva najstarija je sakralna građevina na Balkanu, ujedno i najstariji sačuvani spomenik srpskog sakralnog graditeljstva i jedino sa sigurnošću potvrđeno crkveno zdanje iz prednemanjićkog perioda.

Manastir Đurđevi stupovi se nalazi na jedinstenoj lokaciji, na vrhu kupastog šumovitog uzvišenja koje dominira panoramom Novog Pazara. Na 2 km zapadno od Petrove crkve, 1171. godine, veliki župan Stefana Nemanja, podigao je crkvu posvećenu Svetom Đorđu oko koje je potom nikao i manastir.

Na šumovitim padinama Golije, na uzvišenju koje meštani zovu Petrov Krš, smešten je jedan od bisera srpske srednjovekovne sakralne baštine – Manastir Gradac, zadužbina Jelene Anžujske, žene srpskog kralja Uroša I.

Drina je najveća, a gotovo sigurno i najlepša pritoka reke Save. Ukupno je dugačka 346 km, a nastaje spajanjem Pive i Tare kod Šćepan polja u Crnoj Gori, dok se uliva u Savu, u blizini Sremske Rače.

Nа jugozаpаdnim šumovitim pаdinаmа Ovčаrа smešten je, po arhitekturi i estetici, verovatno najlepši hram Ovčarsko-Kablaske klisure - Manastir Svete Trojice. Najstariji pisani pomen o ovom manastiru potiče iz 1594. godine, a do danas nažalost nije utvrđeno ko ga podigao, niti kada.

Manastir Sretenje se nalazi na fascinantnom mestu, u zaravni, ispod samog vrha Ovčara, na izvorištu Koronjskog potoka, na oko 800 metara nadmorske visine. Ne zna se pouzdano kada je podignut ovaj manastir, a prvi njegov pomen potiče iz 1528. godine.

Ovčarsko-kablarska klisura, usečena između planinskih masiva Ovčara (najviši vrh je na 985m iznad nivoa mora) i Kablara (najviši vrh je na 885m iznad nivoa mora), dugačka je 20 km i nalazi se na putu koji vodi od Čačka prema Užicu.

Čačak je grad smešten gotovo u srcu Srbije, a poznata činjenica je da njegovo staro ime glasi Gradac. Njim je u XII veku vladao brat Stefana Nemanje, Stracimir Zavidović (1168 - 1189), ujedno i ktitor crkve Moravski Gradac, koja je bila sedište episkopije, a kasnije i mitropolije.

Da je savremenom čoveku sve potrebniji beg od užurbanog gradskog života potvrđuje i činjenica da je seoskim turizam u znatnom porastu, kako u inostranstvu, tako i u Srbiji. Doduše, u inostranstvu seoski turizam ima nešto duži staž, ali nikada nije kasno uključiti se u kvalitetne tekovine Evrope.

Manastir Dubnica nalazi se u selu Božetići, na obroncima planine Javor, samo 6 km od Specijalnog rezervata prirode i jezera Uvac. Veruje se da je prvobitni manastir od kojeg nije ostalo mnogo elemenata izgrađen još 1422. godine, jer je pronađen ovaj datum na jednom već ispranom ostatku freske.

Manastirska crkva je osveštana 14. jula 2007. godine, na dan kad se praznuju Sveti Vrači, Kozma i Damjan, kojima je i posvećena. Rađena je od drveta po uzoru na drevne kamene bogomolje raške graditeljske škole, a njen donji deo sastavljen je uklapanjem, bez ijednog korišćenog eksera!

Ako se nađete na Zlataru ili posetite specijalni rezervat prirode Uvac, a ljubitelj ste istorije i tradicije, jedan od zanimljivih izleta mogao bi vas odvesti u etno selo Štitkovo. Ipak, ne očekujte previše od ove varošice. Osim nekoliko veoma interesantnih kućica, štala i drugih pomoćnih objekata koji su stari 200 i više godina.

Na oko 25 kilometara od centra Zlatibora nalazi se jedna od manje poznatih, ali svakako veoma atraktivnih prirodnih znamenitosti ovog kraja – vodopad Gostilje. Ovde se veoma hladna voda obrušava sa čak 22 metara visoke krečnjačke litice i po tome je ovaj vodopad jedan od najvećih u Srbiji.

Na vrhu planine Jagodnje, koja je ime dobila po šumskim jagodama kojima obiluje, nalazi se čuveni Mačkov kamen, poprište strašne bitke, iz Prvog svetskog rata, tačnije iz 1914. godine. Na najvišoj tački, na nadmorskoj visini od 924 metara, podignuta je spomen-kosturnica junacima palih u tom boju.

Radaljsko jezero nalazi se u selu Radalj, u podnožju planine Jagodnje na nadmorskoj visini od 460 metara. Udaljeno 15 kilometara od Malog Zvornika, odnosno 30-ak kilometara od Loznice. Ukoliko nemate terensko vozilo, dolazak do ovog jezera može biti prava avantura.

Dobropotočka crkva posvećena je Uspenju presvete Bogorodice, a smeštena je na oko 1 kilometar severno od Krupnja, na samoj granici sa selom Lipenović. Inače, nekada se ovo selo zvalo Dobri Potok, što je potvrđeno u osmanskom popisu iz 1528. godine, da bi tokom vremena ime sela Dobri Potok bilo zamenjeno imenom Lipenović.